Skąd się wziął?
Europejski nakaz aresztowania został ustanowiony na mocy decyzji ramowej Rady 2002/584/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między państwami członkowskimi.
Co to jest?
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ww. decyzji, europejski nakaz aresztowania jest decyzją sądową wydawaną przez państwo członkowskie UE w celu:
- aresztowania i przekazania przez inne państwo członkowskie osoby, której dotyczy wniosek przeprowadzenia postępowania karnego
- wykonania kary pozbawienia wolności
- środka zabezpieczającego.
Jaki jest jego cel?
Celem powyższej regulacji jest co do zasady uproszczenie i przyśpieszenie procedury związanej z przekazaniem osoby, która popełniła przestępstwo na terenie UE. Oznacza to, iż osoba, która popełniła przestępstwo w kraju UE, a która ma miejsce zamieszkania w innym kraju członkowskim UE, może zostać przekazana do tego pierwszego kraju, aby mogła stanąć przed wymiarem sprawiedliwości.
Istota europejskiego nakazu aresztowania
Europejski nakaz aresztowania zastępuje system ekstradycyjny, tym samym odchodzimy od zasady wzajemności, tj. zasady podwójnej penalizacji, która została pozostawiona do zamkniętego (ograniczonego) katalogu przestępstw. Europejski nakaz aresztowania wykonywany jest w oparciu o zasadę wzajemnego uznawania orzeczeń sądowych, a zatem wystarczy, że czyn jest penalizowany w kraju, który wydał przedmiotowy nakaz aresztowania.
Podstawa prawna
Podstawą prawną europejskiego nakazu aresztowania na gruncie obowiązującego Kodeksu postępowania karnego są przepisy znajdujące się w rozdziałach 65a (zawierające uregulowanie wystąpień Polski do państwa członkowskiego UE o przekazanie osoby ściganej) i 65b (zawierające uregulowanie wystąpień państwa członkowskiego UE o przekazanie osoby ściganej).
Niedopuszczalność wydania europejskiego nakazu aresztowania:
- jeśli nie wymaga tego interes wymiaru sprawiedliwości
- w związku z prowadzonym przeciwko osobie ściganej postępowaniem karnym o przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności do roku
- w celu wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze do 4 miesięcy albo innego środka polegającego na pozbawieniu wolności na czas nieprzekraczający 4 miesięcy
Względem kogo może zostać wydany?
Europejski nakaz aresztowania może zostać wydany na każdym etapie postępowania:
- w odniesieniu do osoby, która ma status podejrzanego w postępowaniu przygotowawczym
- oskarżonego w postępowaniu sądowym
- w odniesieniu do skazanego w postępowaniu karnym wykonawczym
Ułomności europejskiego nakazu aresztowania
Należy zaznaczyć, iż częstokroć mamy do czynienia ze złym zjawiskiem, albowiem europejski nakaz aresztowania, jako instytucja mająca służyć uproszczeniu i przyspieszeniu postępowań w najpoważniejszych sprawach – jest nadużywana. Częste są bowiem wypadki występowania o wydanie na podstawie europejskiego nakazu aresztowania w sprawach drobnych. Znaczną część osób objętych wnioskiem o ściganie na podstawie europejskiego nakazu aresztowania, stanowią osoby skazane za drobne przestępstwa. Zdarza się , że są to osoby, które nie brały czynnego udziału w postępowaniu, co nierzadko wynika z braku ustanowienia adwokata.
Z uwagi na możliwość współpracy z licznymi kancelariami zagranicznymi, w sprawach dotyczących osób wydawanych na podstawie ENA, jesteśmy w stanie kompleksowo zająć się tego typu sprawami, m. in. poprzez:
- odroczenie wykonania kary
- zawieszenie wykonania kary
- warunkowe przedterminowe zwolnienie.
Prowadzimy czynności przed organami ścigania oraz sądami. Współpracujemy stale z kancelariami z Dusseldorfu i Rotterdamu, a także dwiema kancelariami z Londynu. Prowadzimy również okazjonalną współpracę z innymi kancelariami i prawnikami z państw członkowskich UE.